Ik schreef al eerder over het onderduikershol in Anloo; in november van het vorige jaar bezochten we het onderduikershol in Valthe. Het was een erg koude dag en toen het enorm begon te regenen en we te laat voor de bus waren, hebben we drie kwartier onder het dak van de nagebouwde schuilplaats gezeten. Dat was natuurlijk totaal niet te vergelijken met de angstige momenten die de 16 onderduikers in de oorlog hebben moeten doormaken.
Het begon allemaal met kippenboer Albertus Zefat, die de vluchtelingen in zijn kippenhokken had verborgen. Toen ze werden ontdekt vluchtten ze het nabijgelegen Valtherbos in en groeven daar een hol van 8 meter lang, 4 meter breed en anderhalve meter diep. Deze schuilplaats werd afgedekt met bladeren, takken en boomstammen. Albertus zorgde, samen met een groep buren die de Zefatgroep genoemd werd, ervoor dat de mensen eten en drinken kregen.
De kans op ontdekking was natuurlijk enorm groot, daarom werden voetsporen uitgewist en stonden er dagelijks onderduikers op de uitkijk in een breuk achter het hol. Ondanks alle goede voorzorgsmaatregelingen werden ze verraden en moesten ze verder het bos in vluchten. Gelukkig werden ze in een nieuw uitgegraven hol niet ontdekt.
Albertus Zefat werd gearresteerd en liet niets los over het verzet. Uiteindelijk werd hij in juli 1944 gefusilleerd. Ook Jan Hendriks, één van de helpers, moest zijn goede werk met de dood bekopen. Ook hij zweeg over het onderduikershol en de verzetsgroep. Gelukkig kregen de onderduikers hulp van de overige leden en wisten ze het allemaal te overleven. Ze bleven tot een dag na de bevrijding in het hol zitten.
Wij kunnen ons daar nu maar nauwelijks iets voorstellen van de angst en ontberingen die mensen daar doormaakten. Daarbij vergeleken is een regenbui inderdaad helemaal niets.
Juist met slecht weer kan je je voorstellen hoe zwaar de leefomstandigheden waren. Dan zwijgen we maar over de oorlog, want hoe kunnen we ons voorstellen hoe die was, als we alleen in vrijheid hebben geleefd? Ik heb diep respect voor alle mensen die naar eer en geweten hebben gehandeld.
Goed dat je er aandacht aan besteedt.